Medale 25 lecia Królewskiej Szkoły Ceramicznej w Bolesławcu (kamionka ∅ 53,9mm oraz ∅ 40,0mm)
W 1922 roku szkoła zmieniła nazwę na Państwową Szkołe Ceramiczną
W szkole tej w 1921 roku pod kierownictwem Profesora Rzeźby Wilhelma Waldeyera /1867-1932/ wykonano projekty i próbne monety ceramiczne Bolesławca
(z napisami Bunzlau).
Zlecenie produkcji monet obiegowych Rada Miasta zleciła w maju 1921 firmie
Bunzlauer Keramische Werkstätten Reinhold & Co.
http://www.ceramicboleslawiec.com.pl/
eBay 2010 - 90EUR
1. 5 fenigów 1921 ∅ 18,3 glinka brązowa
Szacunkowy nakład pomiędzy 200 a 500 egz.
Scheuch 503, Menzel 2208.1 (80 DM), Franke 30.1,
Suchanek-Kurpiewski Z-11 (120, 260 zł), Ringleb 105.3.1
Foto: SNIEZKAAG/Allegro/2010/36zł,
Allegro/2020/46zł
2.1 5 fenigów 1921 ∅20,3 glinka brązowa
Szacunkowy nakład pomiędzy 10.000 a 50.000 egz.
Scheuch 504, Menzel 2208.2, Franke 31.1, Ringleb 105.4.1
Suchanek - Kurpiewski Z-12
Foto: SNIEZKAAG/Allegro/2010/36zł,
Allegro/2020/65zł, eBay/2021/17EUR
2.2 5 fenigów 1921 ∅ 20,3 glinka grafitowa,
Szacunkowy nakład pomiędzy 10.000 a 50.000 egz.
Scheuch 504, Menzel 2208.2, Franke 31.1, Ringleb 105.4.2
Suchanek - Kurpiewski Z-12
Foto: GNDM/AUKCJA ZIMOWA 2021/c.wyw. 1.000zł lot 13szt
2.3 5 fenigów 1921 ∅ 20,0 glinka ceglasta.
Odmiana bardzo rzadka, moneta ze zbioru Tadeusza Kałkowskiego.
Foto: Artur Szewczyk
3. 10 fenigów 1921 ∅ 19,5 glinka brązowa, waga 1,25g
Szacunkowy nakład pomiędzy 200 a 500 egz.
Scheuch 505, Menzel 2208.3, Franke 32.1, Ringleb 105.5.1
Suchanek Kurpiewski Z-13,(300 zł)
4.1 10 fenigów 1921 ∅ 20,5- 21,0 glinka brązowa waga 1,49g
Rewers bez obwódki perełkowej
Szacunkowy nakład około 10.000 egz
Scheuch 506, Menzel 2208.4, Franke 33.1,
Suchanek-Kurpiewski Z-14.2(60, 120 zł)
Egzemplarz z przesuniętym stemplem o 45 stopni - Ringleb 105.6.2 SD
Allegro/2010/120 zł, Allegro/2011/172zł, Allegro/2020/85zł (normalny układ Aw. do Rw.)
4.2 10 fenigów 1921 ∅ 20,8 glinka grafitowa, waga 1,91g
Rewers bez obwódki perełkowej
Szacunkowy nakład pomiędzy 10.000 egz
Scheuch 506, Menzel 2208.4, Franke 33.1, Ringleb 105.6.2,
Suchanek-Kurpiewski Z-14.2(60, 120 zł)
Allegro 2010 - 180 zł
eBay/2020/62EUR, eBay/2021/58EUR
5. 10 fenigów 1921 ∅ 20,5- 21,0 glinka brązowa lub grafitowa
Rewers z obwódką perełkową
Nakład nieznany
Scheuch nie notuje, Suchanek Kurpiewski Z-14.1 (40, 100 zł), Ringleb 105.6.3
eBay 2010/105EUR
6. 25 fenigów 1921 ∅ 22,0 glinka ciemnobrązowa
Szacunkowy nakład pomiędzy 200 a 500 egz.
Scheuch 507, Menzel 2208.5 (80 DM) , Franke 34.1, Ringleb 105.7.1
Suchanek Kurpiewski Z-15 (140, 350 zł)
Foto: Ozyriew/Allegro 2010/280 zł
7.1 25 fenigów 1921 ∅ 24,0 brązowa
Na rewersie na otoku brak perełek.
Szacunkowy nakład 10.000 egz.
Scheuch 508/I, Franke 35.1, Ringleb 105.8.2
Suchanek - Kurpiewski Z-16.2 (70, 120 zł)
Foto: horwacja/Allegro 2010/285 zł,
Allegro2010/355 zł
7.2 25 fenigów 1921 ∅ 24,0 grafitowa
Na rewersie na otoku brak perełek.
Szacunkowy nakład 10.000 egz.
Scheuch 508/I, Franke 35.1, Ringleb 105.8.1
Suchanek - Kurpiewski Z-16.2 (70, 120 zł)
Foto: SNIEZKAAG/Allegro 2010/36 zł
8.1 25 fenigów 1921 ∅ 24,0 glinka brązowa
Szacunkowy nakład pomiędzy 10.000 a 50.000 egz.
Scheuch 508, Menzel 2208.6, Franke 35.1, Ringleb 105.9.1
Suchanek Kurpiewski Z-16.1 (50, 100 zł)
Foto: SNIEZKAAG/Allegro 2010/36 zł
8.2 25 fenigów 1921 ∅ 24,0 glinka grafitowa
Szacunkowy nakład pomiędzy 10.000 a 50.000 egz.
Scheuch 508, Menzel 2208.6, Franke 35.1, Ringleb 105.9.2
Suchanek Kurpiewski Z-16.1 (50, 100 zł)
Foto:GNDM/AUKCJA ZIMOWA 2021/c.wyw. 1.000zł lot 13szt
8.3 25 fenigów 1921 ∅ 24,0 glinka ceglasta.
Odmiana bardzo rzadka, moneta ze zbioru Tadeusza Kałkowskiego.
9.1 50 fenigów bez daty ∅ 20,5 glinka brązowa, waga 2,45g
nakład nieznany, próba
Ringleb -
Foto: Katalog T.3 Frank Ringleb
9.2 50 fenigów bez daty ∅ 21,5 glinka biała
nakład nieznany
Ringleb 105.2.1
Foto: berlinum/eBay 2010/135EUR
10.1 50 fenigów 1921 ∅ 24,0 glinka brązowa
Szacunkowy nakład pomiędzy 200 a 500 egz
Scheuch 509, Menzel 2208.7 (80 DM), Franke 37.1, Ringleb 105.10.1
Suchanek Kurpiewski Z-17 (140, 300 zł)
Foto: groschen-kabinett/eBay 2024/95EUR
10.2 50 fenigów 1921 ∅ 24,0 glinka grafitowa
Szacunkowy nakład pomiędzy 200 a 500 egz
Katalogi nie notują wariantów kolorystycznych tej monety.
Foto: Ozyriew/Allegro/2010/380 zł,
(Allegro/2011/570zł)
eBay/2020/53EUR, eBay/2021/58EUR, 67EUR
11.1 50 fenigów 1921 ∅ 25,0. Glinka brązowa
Paszkiewicz poz. I.4.1.8.c
Suchanek poz. Z-18.2 (60, 120 zł), Ringleb 105.11.1
Foto; paw_pio
11.2 50 fenigów 1921 ∅ 25,0 glinka czarnobrązowa
Scheuch x, Ringleb x
Foto: SNIEZKAAG/Allegro 2010/184 zł
12.1 50 fenigów 1921 ∅ 26,3 glinka brązowa
Nakład nieznany
Scheuch 510, Menzel 2208.8, Franke 36.1, Ringleb 105.12.2
Suchanek Z-18.1
Aukcja Berlin 2010/40EUR, eBay/2017/41EUR
12.2 50 fenigów 1921 ∅ 26,3 glinka grafitowa
Nakład nieznany
Scheuch 510, Menzel 2208.8, Franke 36.1, Ringleb 105.12.1
Suchanek Z-18.1
12.3 50 fenigów 1921 ∅ 26,3 glinka ceglasta
Nakład nieznany
Ringleb 105.12.3
Grosse Topf - słynny duży dzban uwieczniony na bolesławieckich 50 fenigowych monetach
wyprodukowany został w 1753 roku w pracowni Johanna Gotlieba von Joppe.
Dzban ten miał 2,20 metra wysokości, 3,24 metra obwodu
Przez długi czas stał na rynku w Bolesławcu i był dużą atrakcją dla odwiedzających to miasto.
Poniższe informacje uzyskano od Artura Galasa - jednego z dolnośląskich numizmatyków:
Bunzlauer Keramische Werkstätten Reinhold & Co. G. m. b. H. ( Bolesławieckie Warsztaty Ceramiczne Reinhold i S-ka sp. z o.o.)
Zakład garncarski Hugo Reinholda (1866-1926) był jednym z najbardziej znanych warsztatów ceramicznych z Bolesławca. Początkowo mieścił się przy ul. Dolne Młyny na tzw. Dolnym Przedmieściu. Do czasu rozbiórki budynku w 1893 r. stał w nim słynny Wielki Garniec mistrza Joppe'go. Zakład został wówczas przeniesiony na ul. Zgorzelecką 11/12 (Görlitzer-straße). Od 1900 r. firma Reinholda ściśle współpracowała z Królewską Ceramiczną Szkołą Zawodową w Bolesławcu. W październiku 1910 r. Reinhold został nagrodzony srebrnym medalem na światowej wystawie w Brukseli za zaprezentowany tam serwis do kawy. Wyróżnienie to zapewniło szeroki rozgłos nie tylko utalentowanemu twórcy, ale także bolesławieckiemu rzemiosłu ceramicznemu. W bliżej nieznanym czasie (przed 1921 r.) Reinhold utworzył spółkę z Adolfem Hammerem z Bolesławca. W kwietniu 1921 r. spółka Reinhold & Co. zaprzestała wytwarzania garnków i skupiła się na produkcji ceramiki szlachetnej. Rychło z warsztatu rzemieślniczego przekształciła się w niewielką fabryczkę, która w 1935 r. zatrudniała już 85 osób.
Renoma firmy oraz współpraca ze Szkołą Ceramiczną spowodowały, że właśnie jej magistrat powierzył realizację prestiżowego zamówienia na produkcję bolesławieckich monet z kamionki.
Firmie Reinhold & Co. przypisuje się również wyprodukowanie monety o nominale 3 marek z kamionki koloru kości słoniowej, wydanej przez magistrat Wrocławia w 1921 r. Wśród jej produktów wymienia się także kamionkowe monety o nominałach 50 fenigów oraz 5 i 20 marek wybite w 1921 r. dla miasta Bonn. (P. Menzel 1782.1, 2 i 3)
Co do monet kamionkowych z Bolesławca, to usiłowałem ustalić ich nakłady, ale bez powodzenia. Akta magistratu zaginęły w 1945 r., a w bolesławieckiej prasie "z epoki" nie znalazłem informacji na ten temat. Kwerenda prasy przyniosła za to wiele interesujących wiadomości o okolicznościach emisji monet. Oto kilka z nich :
1. Magistrat miasta od początku zakładał, że emisja monet z kamionki będzie przeznaczona dla kolekcjonerów i miasto ma na niej przede wszystkim zarobić (relacja z posiedzenia rady miejskiej z maja 1921 r.)
2. Opracowanie projektu monet z kamionki i wykonanie prób magistrat zlecił w styczniu 1921 r. Królewskiej Ceramicznej Szkole Zawodowej w Bolesławcu (Konigliche Keramische Fachschule); pracami nad projektem kierował prof. rzeźby w tamtejszej szkole - Wilhelm Waldeyer
3. Próbne monety zostały po raz pierwszy zaprezentowane na posiedzeniu rady miejskiej w maju 1921 r. (prawdopodobnie były to monety opisywane u Sikorskiego i Paszkiewicza jako próbne, nieco cieńsze, wybite w ilości 100 egzemplarzy).
4. Jeden z bolesławieckich dzienników Bunzlauer Tageblatt w czerwcu 1921 r. zamieścił informację o szybkim, spodziewanym ukazaniu się monet; z załączonego opisu wynika , że chodzi o monety z napisem BUNZLAU; jako ich producent/wykonawca została wymieniona Szkoła Ceramiczna z Bolesławca; cena kompletu 4 monet miała wynieść 10 marek.
W żadnej z bolesławieckich gazet nie ukazała się jednak informacja potwierdzająca wejście tych monet do obiegu.
5. Wg informacji Bunzlauer Tageblatt monety z napisem NOTGELD DER STADT BUNZLAU pojawiły się w obiegu dopiero pod koniec lutego 1922 r. ; jako ich producent są wymieniane Bunzlauer Keramische Werkstatten Reinhold & Co., a projektant Wilhelm Waldeyer. Z informacji nie wynika czy chodzi o normalny obieg czy też o sprzedaż dla kolekcjonerów, aczkolwiek - na skutek na razie powolnej, lecz systematycznej inflacji - w lutym 1922 r. przydatność obiegowa monet o nominałach wyrażonych w fenigach była raczej znikoma.
Artur Galas
N.Jaschke w swoim katalogu śląskich monet i medali pod poz.1882 wymienia jedostronną ceramiczną plakietkę Dr Wilhelma Pukall, który był dyrektorem Królewskiej Szkoły Ceramicznej w latach 1897-1925
Monety porcelanowe jak również w tym wypadku z glinki rozprowadzane były często w okolicznościowych pudełeczkach. Poniżej jeden z takich kompletów oferowanych ostatnio na aukcji eBay znalazł nowego właściciela za 85 euro.